احزاب و مذاهب جهان
مذاهب و ادیان و احزاباحزاب و مذاهب جهان
مذاهب و ادیان و احزابداعش، ماهیت و تاریخچه
داعش، ماهیت و تاریخچه
برگردان از عربی: علی رشیدی
وقتی از سوریه صحبت می شود یکی از موضوعاتی که نقل محافل است و بسیار مورد جدل و مناقشه قرار می گیرد، موضوع داعش است.
از یک طرف اقدامات داعش از سوی نظام سوریه برای تخریب وجهه ی مخالفان حکومت و توجیه کردن جرائم نظام اسد مورد سوءاستفاده قرار می گیرد و از سوی دیگر داعش به عنوان مانعی در مقابل کشورهای حامی مخالفان دولت سوریه است از این حیث که این کشورها از بسط نفوذ این گروه بیم دارند.
وقتی از داعش صحبت می کنیم بحث و جدل های زیادی رخ خواهد داد و هیچ کس نمی تواند ادعا کند که می تواند به این مناقشات خاتمه دهد. وقتی از داعش صحبت به میان می آید باید از عوامل مؤثری نظیر تاریخ، منهج و افکار آنها نیز صحبت شود همچنین قابل انکار نیست که در بسیاری از مواقع در رابطه با اوضاع داخلی سوریه شایعات نیز با حقایق درآمیخته و امکان کشف حقائق مشکل تر می شود.
۱- دولت اسلامی چگونه در عراق تأسیس شد؟
دولت اسلامی در عراق در ابتدای تأسیس، خود را گروهی سلفی جهادی معرفی کرد که هدفش اجرای شریعت اسلام و احیای خلافت اسلامی است.
این گروه در ۱۵ اکتبر سال ۲۰۰۶ میلادی و طی نشست بین گروه های مسلح و در ضمن توافقی به نام پیمان “مطیبین” رسماً تشکیل شد و در همان نشست بود که ” ابی عمر” به عنوان رهبر انتخاب شد. این گروه بعد از آن بسیاری از عملیات های داخل عراق را برعهده گرفت. بعد از کشته شدن “ابوعمر بغدادی” در روز دوشنبه ۱۹/۰۴/۲۰۱۰ “ابوبکر بغدادی” به عنوان رهبر گروه انتخاب شد.
در مورد “پیمان مطیبین” باید گفت: پیمان و عهدی بود که توسط جمعی که در آن وقت “مجلس شورای مجاهدان در عراق” نامیده می شد به وجود آمد. این اتحاد و پیمان بین گروه های “مجلس شورای مجاهدان در عراق و شام، “ارتش فاتحان”، “سربازان صحابه” و “گردان های یاران توحید و سنت” شکل گرفت.
این پیمان درحقیقت در واکنش به عدم رضایت این گروه از گروه ” القاعده ” در عراق بود که بعد از کشته شدن “ابومصعب زرقاوی” معروف به “ابوحمزه مهاجر”، القاعده تصمیم گرفت “ابوایوب مصری” را به عنوان جانشین وی تعیین کند. شیخ “ابواسامه العراقی” – که پایگاه های اینترنتی بنیادگرایان وی را یکی از رهبران جهادی در عراق معرفی می کردند – در یک نوار ویدئویی که بر روی اینترنت منتشر شد از “اسامه بن لادن” رهبر القاعده خواست تا “ابو ایوب المصری” را از رهبری گروه در عراق برکنار کند. “ابواسامه” در آن ویدئو که مؤسسه ای به نام ”کلمه حق” آن را منتشر کرد، ناکامی های “ابوایوب المصری” در عراق را بر شمرد.
در سال ۲۰۰۷ و بعد از گذشت تنها چند ماه، ابوحمزه مهاجر رهبر گروه الفاعده در عراق با ابو عمر بغدادی بیعت کرد تا به این ترتیب گروه القاعده با دولت اسلامی ادغام شود و گروهی جدید تحت عنوان دولت اسلامی عراق به وجود آید.
۲- دولت اسلامی چگونه فعالیتهای خود را از عراق به شام گسترش داد؟
در آوریل سال ۲۰۱۳ میلادی “ابوبکر بغدادی” رهبرگروه “دولت اسلامی عراق” اعلام کرد که فعالیت های خود را تا شام گسترش خواهد داد و به “جبهه النصره” خواهد پیوست تا از این به بعد گروه تحت عنوانی جدید به نام دولت اسلامی عراق و شام “داعش” باشد. اما این امر با مخالفت “ابومحمدجولانی” رهبر “جبهه النصره” رو به رو شد. جولانی اعلام کرد که گروه متبوعش تابع گروه اصلی القاعده به رهبری “الظواهری” است.
سابقه ی ارتباط بین جولانی و بغدادی به قبل از بحران سوریه برمی گردد. از زمانی که جولانی با گروه بغدادی بیعت داد مبنی بر اینکه تحت فرماندهی وی در عراق بجنگد، قبل از اینکه به سوریه منتقل شود بنا به اعترافات خود “جولانی” جبهه النصره با کمک مالی و نظامی “دولت اسلامی در عراق” تشکیل شده است به همین دلیل “بغدادی” جبهه النصره را شاخه ای از گروه خود می دانست که به دست یکی از سربازانش تشکیل و با کمک مالی خود اداره می کند. اما جولانی با رد پیشنهاد بغدادی – که قبلاً ذکر شد- و اعلام پیروی از گروه القاعده نشان داد که دیدگاهش نسبت به گروه النصره با نظر بغدادی متفاوت است.
۳- برخورد القاعده و ایمن الظواهری به عنوان رهبر گروه، نسبت به اختلافات بین بغدادی و جولانی چگونه است؟
در ماه می گذشته “ظواهری” در پیامی صوتی از “بغدادی” خواست تا گروه دولت اسلامی را در سوریه منحل و به برنامه ی جداسازی قلمرو فعالیت احترام بگذارد به این صورت که مرکز فعالیت دولت اسلامی در عراق و به رهبری “بغدادی” باشد و جبهه النصره نیز به رهبری “جولانی” در سوریه فعالیت کند.
اما این دستور با واکنش منفی بغدادی رو به رو شد به گونه ای که وی ظواهری را به مخالفت با شرع واستراتژی تعیین شده متهم کرد و در پیامی گفت: مادامی که رگی در ما می زند و پلک چشمی تکان می خورد، دولت اسلامی در عراق و شام باقی خواهد ماند و از آن کوتاه نخواهیم آمد تا اینکه خداوند آن را پیروز گرداند یا اینکه کشته شویم.
از زمانی که “ابی ابراهیم موصلی” – یکی از رهبران معروف دولت اسلامی- در نواری صوتی که سایت “منبر رسانه ی جهادی” در ۸ آوریل جاری آن را منتشر کرد، ایمن الظواهری را مورد حمله لفظی قرار داد اختلاف بین جولانی و بغدادی به اختلاف بین بغدادی و ظواهری تبدیل شد. عنوان پیام “موصلی” در این نوار صوتی این بود: “پیامی از دولت اسلامی عراق و شام برای گروه جهادی القاعده. سخنان برق آسای آتشین ما خطاب به ایمن الظواهری تشنجی منحرف”
در ادامه ی این پیام صوتی آمده است: “حوادثی که در میدان جهاد در عراق و شام شاهد آن هستیم و طوفان هایی که پایه های دولت اسلامی عراق و شام را لرزاند چیزی نبود جز نتیجه ی مکر و حیله ی افرادی که نه به پیروزی های خود بلکه به پیروزی های رهبران جهادی مباهات می کنند و به آن دل خوش کرده اند و مکر و حیله ی کسانی همانند ابو خالد السوری (از رهبران بارز القاعده که در حلب در شمال سوریه کشته شد) و گروهک دست نشانده ی شیخ دروغین ایمن الظواهری که دائم درآتش فتنه می دمند . . .
و آخرین مورد از حملات لفظی دولت اسلامی به رهبری ابوبکر البغدادی به ایمن الظواهری زمانی بود که نواری صوتی از ظواهری منتشر شد و در آن قتل “ابوخالد السوری از رهبران جهادی معروف را به شدت محکوم و آن را به دولت اسلامی عراق و شام نسبت داده بود.
۴- اکنون اختلاف بین داعش و النصره به اختلاف بین داعش و القاعده تبدیل شده است. آیا اختلافاتی از این دست، در داخل القاعده، امری عادی است؟
شواهد و قرائن نشان می دهد که اختلاف بین القاعده و شاخه ی آن در عراق از زمان ابومصعب الزرقاوی بسیار مألوف و مرسوم بوده است تا جائی که تحلیلگران معتقدند القاعده عراق از زمان به وجود آمدن تاکنون هیچ پیروی و تبعیتی از القاعده مرکزی نداشته و فقط از نظر اسم به آن منسوب بوده است.
نقاط اصلی اختلاف حول چند محور است:
اولین محور اختلاف مربوط به “محدوده ی اختیارات جهادی“ گروه زرقاوی است. مراد، مسأله ی محوری اجتناب از ریختن خون مسلمانان و کوچک شمردن قتل غیرنظامیان و مردم بی گناه به بهانه نزاع و جنگ با آمریکائی ها در عملیات جهادی و جنگی است که گروه زرقاوی انجام می دهد نظیر بمب گذاری ها و عملیاتی که در محل تجمع عمومی مانند بازارها و بخش های مسکونی صورت می گیرد و جان غیرنظامیان و بی گناهان را می گیرد، به علاوه عملیات گروگانگیری و اعدام های دسته جمعی.
دومین محور اختلاف مربوط به “تعیین دشمن واقعی” است. القاعده و گروه ظواهری شیعه را دشمن اول و اصلی خود ندانسته و عموم شیعه را نیز تکفیر نمی کنند و هدف اصلی خود را حمله به محل تجمع نیروهای غربی می دانند، بر خلاف گروه زرقاوی که شیعه را عملا کافر می داند و موضع گیری خصمانه ای چه بسا بیشتر از آمریکائی ها با شیعه دارد.
به نظر می رسد که افکار و معیارهای مطلوب گروه زرقاوی، خیلی واضح و ملموس در افکار و نحوه ی عملکرد گروه داعش قابل مشاهده است. از این جهت که تمام جنگ هایی که داعش در آن شرکت دارد رنگ فرقه ای دارد، شهروندان عادی و افراد بی گناه را هدف قرار می دهد، با گروه های مسلح دیگر که در میدان هستند درگیر است و مرتکب گروگانگیری و اعدام های دسته جمعی نیز می شود.
۵- چرا این اندازه اختلاف بین داعش و جبهه النصره عیان و واضح است با وجود اینکه هر دو از جهت ایدئولوژیک به القاعده منسوب هستند؟
از منظر ایدئولوژیک به نظر می رسد با توجه به مطالب فوق و معیارهایی که گفتیم، می شود اختلاف بین گروه بغدادی و گروه جولانی را تفسیر و توجیه کرد. از این نگاه که:
۱- گروه النصره موضع گیری نسبتاً ملایم تری نسبت به عموم شیعه دارد
۲- مانعی نمی بیند که برای اسقاط نظام بشار اسد با گروه های غیراسلامی موجود در میدان ائتلاف کند
۳- به نظر نمی رسد که گروه النصره همانند سربازان گروه داعش مرتکب اقدامات خشن و تند بر ضد شهروندان عادی و غیر نظامیان شده باشند.
به نظر می رسد، مبانی تفکر گروه دولت اسلامی عراق و شام “داعش” خود محور اساسی اختلاف باشد. گروه بغدادی با این تفکر که خود دولتی مستقل هستند اعلام حکومت و امارت می کنند و براساس دیدگاه خاص خود، حدود و احکام را نیز اجرا می کنند در حالی که گروه جولانی خود را دولت نمی داند بلکه گروهی مجاهد و مبارز می داند و نه تنها احکام را بر شهروندان سوریه ای اجرا نمی کند بلکه سعی بر تحمیل افکار خود به دیگر گروه های مبارز نیز ندارد.
فرق اساسی دیگر بین دو گروه داعش و النصره در نزدیکی آن دو به واقعیت موجود سوریه و در نظر گرفتن این ویژگی است. گروه النصره همراه با شروع بحران سوریه در سال ۲۰۱۱ فعالیت را آغاز کرد. با واقعیت موجود در جامعه سوریه که زیر نظامی لائیک زیسته بود آشنا بود به همین دلیل موضع گیری های النصره نسبت به داعش در ارتباط با مردم سوریه واقع بینانه تر بود خصوصاً اینکه داعش به تازگی به بحران سوریه وارد شده بود و از طرفی نه تنها پرونده قابل قبولی نداشت بلکه به زور خود را در مناطق تحت سیطره اش قالب کرده بود.
جبهه النصره به دست مجموعه ای از رهبران سوریه ای تشکیل شده است کسانی امثال جولانی که سال ها در زندان سوریه بوده اند و با استفاده از عفو عمومی آزاد شده بودند، کسانی که قبل از شروع بحران سوریه مخفیانه به دعوت مشغول بودند و دیگرانی که زیر پرچم القاعده سال ها در افغانستان، عراق و چچن جنگیده بودند و با شروع بحران سوریه برای جنگیدن و دفاع از کشور دوباره بازگشتند. یکی از این افراد ابومحمد الفاتح معروف به جولانی رهبر گروه النصره است. وی شخصیتی دانشگاهی و سوری الاصل است که سال ها در عراق و چچن و دیگر کشورها جنگیده است. البته ناگفته نماند تعدادی اندک و انگشت شمار از دیگر کشورها نیز در گروه النصره وجود دارند.
اما در طرف مقابل داعش بیشتر بر نیروها و سربازان بیگانه متکی است و چه در بین سربازان و چه در کادر رهبری تعداد اندکی از سوری ها قرار دارند و از اینجا مشخص می گردد که گروه النصره اوضاع سوریه را بیشتر درک و مراعات می کند. علاوه بر این داعش معتقد است که از بطن انقلاب سوریه به وجود آمده است و این معیار نیز پذیرفتنی نیست که هر کس در انقلاب سوریه نقش داشته و دارد می تواند آینده این کشور را رقم بزند .
در پایان ماه مارس گذشته ابومحمد جولانی طرحی را پیشنهاد داد به این صورت که داعش و نصره در هم ادغام و به یک گروه تبدیل شوند، خود (جولانی) و بغدادی از مقام خود استعفا دهند و برای این گروه جدید فرماندهی جدید انتخاب شود. اما از آن جائی که پاسخ آشکاری از سوی بغدادی در این رابطه داده نشد به نظر می رسد این طرح مورد قبول بغدادی واقع نشده باشد.
۶- ارتباط بین داعش و ارتش آزاد سوریه چگونه است؟
براساس دیدگاه تکفیری داعش که درعملکرد های این گروه نیز قابل مشاهده است، در ماه ژانویه گذشته داعش با صدور بیانیه ای نیروهای ارتش آزاد را کافر دانست و تهدید کرد که نیروهایش را برای مقابله با ارتش آزاد از عراق به سوریه منتقل می کند. در این زمان بود که درگیری های شدیدی بین دو گروه خصوصاً در نزدیکی مناطق تحت سیطره داعش یا در نزدیکی مناطقی که داعش آنجا را مرز دولت خود تصور می کرد در گرفت. در حالی که داعش ارتش آزاد را متهم به ارتداد و تعامل با نظام سوریه برای حمله به گردان هایش می کند گزارش ها از اهداف مادی به عنوان علت اصلی درگیری بین دو گروه حکایت دارد. خصوصاً موضوع نفت و گذرگاه های مرزی که با توجه به درگیری های بین دو گروه در ماه های دسامبر و ژانویه گذشته این موضوع قابل اثبات است.
از زمانی که داعش تحت عنوان “پاک سازی پلیدها” و با هدف نابودی – به زعم آنان- “جاسوسان نظام سوریه” و “کسانی که آشکارا به داعش تعدی کرده اند” اعلام حمله نظامی بر علیه ارتش آزاد کرد. همزمان در میادینی دیگر و به هدف تضعیف ارتش حر حملاتی را علیه بیشتر گردان های این گروه انجام داد.
در یکی از این حملات و به دلیل مشکلاتی که در گذشته بر سر موضوع گذرگاه تل ابیض با ارتش آزاد پیدا کرده بود، مخفیانه گروه کوچکی از مبارزان تابع گردان الفاروق در شهر حلب را دستگیر کرده بود.
در هجومی دیگر با ارسال خودروی بمب گذاری شده به پایگاه گروه “احفاد الرسول(فرزندان پیامبر(ص))” در منطقه ی “سکة القطار” در شهر “الرقه” ۴۰ سرباز از این گروه را به قتل رساند.
همچنین با انفجار خودروی بمب گذاری شده در یکی از پایگاه های تابع تیپ ” الله اکبر” در منطقه ی بوکمال برادر فرمانده ی این تیپ را به قتل رساند.
۷- داعش برای چه کسانی کار می کند؟ و چه کسانی به آنها کمک می کنند؟
این سؤال یکی از بحث برانگیزترین سوالاتی است که در این رابطه پرسیده می شود. سیاست ها و استراتژی داعش باعث شده تا همه ی کشورهای حامی مخالفان نظام سوریه از جمله کشورهای خلیج از آن تبری جویند و حتی بسیاری معتقدند که داعش از زمانی که به میدان کارزار وارد شده هیچ چیز جدیدی نداشته و بیشتر از آنکه سلاحش را متوجه نظام سوریه کند به سوی مخالفان حکومت نشانه گرفته است. این قضیه باعث شده تا گروه های نظامی دیگر داعش را به همدستی با نظام سوریه متهم کنند، خصوصاً که تاکنون و با وجود گلوله باران مواضع مخالفان هیچ یک از پایگاه های داعش مورد اصابت قرار نگرفته است.
در ماه فوریه گذشته روزنامه تلگراف انگلیس در گزارشی نوشت که بعضی از گروه های سیاسی مخالف حکومت از سوی افراد وفادار به اسد و به هدف ادامه درگیری های داخلی در سوریه کمک هایی دریافت کرده اند.
البته این گفته به اثبات نرسیده است ولی شواهد و قرائن نشان می دهد که احتمالاً بعضی از این گروه ها از حیث ورود نیروهای نفوذی در بین آنها عملاً به دولت خدمت می کنند، به همین سبب از ماه ژانویه گذشته که درگیری ها بین داعش و ارتش آزاد شروع شده، نیروهای وابسته به حکومت مناطق تحت سیطره ی این گروه ها را بازپس گرفته و به پیروزی هایی دست یافته است.
اخیراً در گزارشی که روزنامه ی انگلیسی تایمز منتشر کرده اشاره شده، از آن جهت که داعش اجازه داده است تا نیروهای شیعه مذهب نیز در کنار آنها بجنگند، بشار اسد موفق شده است به داخل این گروه نفوذ کند و به موفقیت هایی دست یابد.
بنا به گفته ی این روزنامه، در گزارشی رسمی از سوی حکومت سوریه که به دست یکی از گروه های مخالف نظام رسیده و در سایت قرار گرفته، آمده است که نیروهای امنیتی سوریه برای ورود نظامیان از عراق به خاک سوریه و پیوستن به گروه داعش شناسنامه های جعلی درست می کنند.
در این اسناد که از سوی علی مملوک یکی از مسئولان بلندپایه امنیتی نوشته شده و سرهنگ حیدر حیدر رئیس کمیته امنیتی در “بلدة نبل” در شهر حلب زیر آن را امضاء کرده است آمده است که ۲۵۰۰ تن از جنگجویان شیعه ی عراقی به زودی به داعش خواهند پیوست.
این اسناد می افزاید: ۱۵۰ عراقی آموزش دیده به همراه ۶۰۰ تن دیگر که درای تخصص های مختلفی هستند به داعش پیوسته اند.
عمر ابولیلی سخنگوی ارتش آزاد که در انتشار و افشای بسیاری از اسناد سری نظام شرکت داشته است می گوید: “در صحت این اسناد هیچگونه شکی وجود ندارد … این اسناد از مراکز خود نظام به دست آمده و برای دست یافتن به این اسناد ۲ سال و نیم زمان صرف شده است.”
لازم به ذکر است وقتی در مورد حوادث کنونی عراق صحبت می شود از داعش نیز در رسانه ها فراوان سخن به میان می آید اما باید دانست داعش فقط جز کوچکی از گروههای مخالف حکومت عراق است و اکثریت از آن غیرنظامیان و افراد مسلح عشایر و قبایل است که از ظلم و سرکوب و سیاستهای تبعیض آمیز و فرقه گرایانه حکومت نوری مالکی به تنگ آمده اند.
لینک منبع عربی: اسلامیون
منبع: سایت تابش
جنبش‌ها و جماعتهای اسلامی در جهان اسلام
جنبش‌ها و جماعتهای اسلامی در جهان اسلامخالد محمدی
جنبش‌ها و جماعتهای اسلامی در جهان اسلام
در جهان اسلام جنبش‌ها و حرکت‌هایی به چشم می‌خورند که هر کدام با فقه و ادبیات خویش مردم را به‌سوی قرائت خود از دین فرامی‌خوانند. هر کدام از این جماعت‌ها را می‌توان به سه دسته کلی تقسیم نمود که هر دسته، دارای زیرشاخه‌هایی است:
الف: حرکت‌ها و جماعتهای اصلاحی معاصر:
این جنبش‌ها و جماعت‌ها اغلب به اصلاح جامعه‌ای می‌پردازند که دچار تزلزل فکری، اخلاقی و اعتقادی در حوزه‌های فردی و اجتماعی شده‌اند. از جمله این جماعت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
۱- حرکت شیخ محمد‌بن‌عبدالوهاب که امروزه در برخی از کشورهای اسلامی به وهابیت مشهور است؛
۲- نهضت اخوان‌المسلمین؛
۳- حرکت انصار السنه محمدیه؛
۴- جماعت اسلامی در شبه‌قاره هند؛
۵- حزب النهضه در تونس؛
۶- حزب رفاه اسلامی؛
۷- حزب اسلامی در کردستان؛
۸- جبهه اسلامی ملی در سودان؛
۹- حرکت مقاومت اسلامی (حماس) در فلسطین؛
۱۰- جبهه انقاذ اسلامی در الجزایر؛
حرکت شیخ محمد‌بن‌عبدالوهاب: این حرکت در سال ۱۷۰۳م تا ۱۷۹۱در شهر عیینه از توابع استان ریاض، پایتخت عربستان سعودی رقم خورد. این نهضت، حرکتی عقیدتی بود که تلاش داشت مردم سرزمین نجد را از تقدیس قبور اولیای صالحین بازدارد و در این راستا جنگ را علیه باورهای رایج صوفیه شروع کرد؛ چرا که از نگاه آنها، صوفی‌ها گمراه بوده و تقدیس قبور اولیا و صالحین و ادای برخی افعال را در جوار آنها مصداق شرک ورزیدن به خالق می‌دانستند.
اهداف این حرکت:
۱- انتشار عقیده صحیح و برگرفته از قرآن و سنت پیامبر-صلی‌الله‌علیه‌وسلم- و محاربه با شرک و خرافات؛
۲- ویران کردن قبور و درختانی که مردم با دیده‌ی مقدس بدان می‌نگریستند و توسل می‌جستند؛
۳- فهم صحیح مذهب اهل‌سنت و جماعت و پایبندی به آن؛
۴- برپایی فریضه جهاد علیه بدعت؛
اخوان‌المسلمین: این نهضت که در سال ۱۹۲۸توسط شیخ حسن البنا تأسیس شد، جماعتی اسلامی و اصلاحی است که هدف و آرمانش پیشرفت امت اسلامی در ذیل سایه قرآن و سنت پیامبر-صلی‌الله‌علیه‌وسلم- است. اخوان‌المسلمین دارای عقیده‌ی سلفی و منهج سنّی بوده و به‌عنوان یک سازمان منظم و منسجم در عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی فعالیت دارد.
اهداف این جماعت:
۱- رهایی کشورهای اسلامی از زیر سلطه استعمار و یوغ استثمار؛
۲- تلاش در جهت پیشرفت امت اسلامی در حوزه‌های اقتصادی و نظامی و ارتقای تکنولوژی و فن‌آوری در سطح جامعه؛
۳- احیای خلافت اسلامی با در نظر داشتن متغیرات سیاسی زمانه؛
۴- دفاع از مقدسات اسلامی از جمله فلسطین و مسجدالاقصی؛
۵- اصلاح حکومت وقت مصر؛
۶- تلاش برای آزادی امت‌های مسلمان؛
اخوان‌المسلمین، نخستین جماعت اسلامی بود که در دفاع از ملت مظلوم فلسطین و علیه رژیم اشغالگر اسرائیل، نبرد مسلحانه را آغاز نمود؛ همچنین تنها جماعت مسلمان در جهان است که در بیش از ۹۰کشور دنیا فعالیت فرهنگی-اجتماعی و دینی دارد. از رهبران گذشته و حال حاضر این جماعت می‌توان چهره‌های زیر را نام برد: سید قطب، یوسف هواش، عبدالفتاح اسماعیل، عمر التلمسانی، حسن الهضیبی، محمدحامد ابونصر، مصطفی مشهور، مصطفی السباعی، محمد محمود صواف، احمد یاسین، محمد مرسی، خیرت شاطر، یعد الکتاتنی، محمد البدیع، و محمد البلتاجی و...
جماعت انصار سنه محمدیه: جماعتی است سلفی که در سال ۱۹۲۶م در مصر به‌وسیله‌ی محمدحامد الفقی پایه‌ریزی شد. هدف از تأسیس آن فراخواندن مردم به‌سوی عقیده صحیح اسلام و دوری از بدعت و شرک و خرافات بود. از بزرگان این جماعت می‌توان شیخ محمد‌بن‌عبدالوهاب و محمد‌صالح الشریف را نام برد. شاید بتوان گفت این جماعت، از حرکت شیخ محمد‌بن‌عبدالوهاب الهام گرفته است.
جماعت اسلامی در شبه‌قاره هند: این جماعت در سال ۱۹۳۳م توسط عالم ربانی و مجاهد نستوه، امام‌ابوالاعلی مودودی در حیدر‌آباد هند تأسیس شد. هدف از تأسیس آن مقابله و رویارویی با احزاب و جنبش‌های لیبرال-سوسیال بود که علناً ضد اسلام و مسلمین در هند فعالیت داشتند. مودودی شدیداً با دولت‌های استعمارگر بالأخص انگلستان مخالف بود و با آنها مبارزه می‌نمود. هنگامی‌که انگلیس قصد داشت پاکستان را به دو کشور مستقل تجزیه نماید، مودودی کتابی تحت عنوان «الجهاد فی الاسلام» تألیف نمود که مسلمانان هند و پاکستان را در مقابل استعمارگران، یکپارچه و متحد گرداند؛ اما متأسفانه در سال۱۹۷۱م استعمار موفق شد که به هدف شومش نائل آید و پاکستان را به دو کشور مستقل به نام بنگلادش (درقسمت غربی) و پاکستان (در قسمت شرقی) تجزیه کند. با این وجود، مسلمانان شبه‌قاره هند مدیون جان‌فشانی‌های فراوان این جماعت هستند که در راستای ابقای آموزه‌های اسلامی از هیچ تلاشی، دریغ نورزیدند. از بزرگان این جماعت می‌توان: امام‌مودودی، قاضی حسین، خورشید احمد، خلیل‌احمد الحامدی، خرم‌جاه مراد، امین‌حسن اصلاحی، پرفسور عبد‌الغفور احمد، ایعد الجیلانی، افضل حسین و... را نام برد.
حزب النهضه در تونس: این حزب نشئت‌گرفته از فکر اخوان است و در سال۱۹۶۹م به‌وسیله‌ی دکتر‌راشد الغنوشی تأسیس گردید. مهم‌ترین تلاش این حزب، مقابله حکیمانه با نقشه‌ها و پروژه‌های شومی بود که منتج به محو اسلام در این کشور می‌شد.
اهداف این حزب:
۱- تأکید بر اثبات اسلام‌گرا بودن اغلب مردم تونس؛
۲- تجدید فکر اسلامی و تقویت آموزه‌های قرآنی در جامعه؛
۳- تلاش برای آزادی مردم با تأکید بر ستاندن «تعیین سرنوشت تونس» از حکومت‌های دست‌نشانده استعمار و سپردن آن به اراده‌ی مردم؛
۴- تلاش در جهت نائل آوردن تونس به اقتصادی پایدار و استوار؛
حزب رفاه اسلامی: این حزب در سال۱۹۷۲م توسط استاد نجم‌الدین اربکان در ترکیه تأسیس شد. تلاش‌های این حزب، دفاع از اسلام و مقابله با احزاب سکولاریسم سخت و ضد اسلام در ترکیه در جهت آزادی مسلمانان ترکیه از محدودیت‌های دینی و شرکت دادن آنها در امور سیاسی کشور بود. مذهب این حزب، اهل‌سنت است که از جماعت سعید نورسی الهام گرفته است.
حزب اسلامی کردستان: که حرکتی سیاسی- اسلامی در کردستان عراق است و از اهداف این جماعت می‌توان به تقویت هویت اسلامی کردها در برابر ناسیونالیسم‌های شوونیسم اشاره نمود.
جبهه اسلامی ملی سودان: مؤسس آن، دکتر حسن ترابی میباشد و منتشأ از حرکت اخوان است.
جنبش مقاومت اسلامی (حماس): این جنبش در فلسطین، به‌وسیله‌ی شهید‌احمد یاسین تأسیس شد و از شهرت ویژه‌ای برخوردار‌است.
جبهه انقاذ اسلامی الجزایر: جنبشی سلفی است که مردم را به‌سوی بازگشت به اسلام فرامی‌خواند و تحقق این فراخوان را تنها راه نجات ملت الجزایر از یوغ استعمار می‌داند. در سال۱۹۸۹م -قبل از تأسیس این حزب در دهه هشتاد میلادی- سه حزب اسلامی دیگر در کشور الجزایر مشغول به دعوت بودند: نخست جماعت اخوان بین‌المللی به رهبری شیخ‌محفوظ نحناح، دوم جماعت اخوان الجزایر به رهبری شیخ‌عبدالله جاب‌الله، و سوم جماعت الطلبه یا دانشجویان به رهبری دکترمحمد‌بو‌جلخه. بعد‌ها نیز جبهه اسلامی به رهبری شیخ‌احمد سحنون تأسیس گردید. از بزرگان این جماعت می‌توان به عباس مدنی، علی بلحاج، عبدالله جاب‌الله و... اشاره نمود.
اهداف این جماعت:
۱- اصلاح عقیده؛
۲- دعوت به اخلاق اسلامی؛
۳- بهبود وضعیت اقتصادی؛
۵- خیزش در برابر ظلم و فساد اخلاقی.
ب: جماعتهای صوفی و متأثر از آن در جهان اسلام:
نمونه‌هایی از زیرشاخه‌های صوفی‌ها عبارتند از:
۱- طریقه‌ی نفشبندی که در بسیاری از کشورهای اسلامی به‌خصوص در عراق، سوریه، لبنان، ایران و ترکیه حضور دارند؛
۲- طریقه‌ی قادریه؛
۳- جماعت‌هایی از صوفیه که فقط در آفریقا حضور دارند:
- تیجانیه؛
- شاذلیه؛
- السنوسیه؛
- جماعت‌هایی که تا اندکی متأثر به صوفیه شده‌اند.
- جماعت تبلیغ و جماعت بدیع‌الزمان نورسی
ج: حرکت‌های سلفی جهادی:
۱- جماعت دعوت و هجرت که بعد‌ها به تکفیر و هجرت مشهور گشت؛
۲- قاعدة توحید و جهاد در عراق۲۰۰۳؛
۳- تنظیم القاعدة در افغانستان که در سال۱۹۸۷تأسیس شد؛
۴- تنظیم القاعدة در سرزمین المغرب الاسلامی به رهبری ابومصعب عبد‌الودود (عبدالحمید درودکال)
۵- تنظیم القاعدة در سرزمین شبه‌الجزیرة العربیه به رهبری ابو ناصر الوحیشی که در عربستان و یمن است؛
۶- کتائب عبدالله عزام در سوریه و اردن؛
۷- جبهة النصرة و تنظیم القاعدة در عراق و شام؛
پس به‌طورکلی در جهان اسلام، سه گروه هستند که هر کدام با روش‌های خود مردم را به‌سوی قرائتشان از اسلام دعوت می‌نمایند. دو گروه اصلاحی و جهادی فراتر از دعوت مردم به سوی اسلام، در پی آن هستند که سرزمین‌های اسلامی را از یوغ استبداد و استعمار برهانند. وجه اختلاف حرکت‌های اصلاحی و جهادی آن است که، اصلاح‌گرایان جهت تحقق اهداف خود، حاضر هستند راه‌های مختلفی از قبیل گفتگو، مشارکت سیاسی در کنار لیبرال‌ها و مخالفان فکری را بپیمایند؛ اما حرکت‌های جهادی این را بر نمی‌تابند و برای رسیدن به اهداف خود، دست به عملیات خشونت‌آمیز می‌زنند و نبرد مسلحانه را با دشمنان اسلام، تنها راه آزادی مسلمانان و نیل به مقاصد خویش می‌دانند.
منابع:
۱. الموسوعه المیسرة فی الادیان والمذاهب والاحزاب المعاصرة
۲. سایت الجزیرة
ترکیه، چالش دولت و جماعت گولن
ترکیه، چالش دولت و جماعت گولن
حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان از زمان تاسیس و در اختیار گرفتن قدرت پس از اولین انتخاباتی که نوامبر ۲۰۰۲ در آن شرکت کرد با نیروهای لیبرال و جماعت گسترده و پرنفوذ فتح الله گولن در ائتلاف بوده است. این ائتلاف در سیزده سال گذشته با سکولارهای تندرو و شبکۀ ارگینیکون، معروف به دولت پنهان درگیر بوده و سعی کرده دموکراسی و آزادی را تحکیم بخشد، اما پس از کاهش قدرت ارتش و محاکمۀ کودتاچیان و زوال دشمن مشترک که این ائتلاف سه جانبه را به هم پیوند می‌داد از هم پاشید.
اولین شکاف قابل ملاحظه در ائتلاف مذکور، انفصال برخی لیبرال‌ها و پیوستن به اردوگاه اپوزیسیون بود. آنها دولت را به کندی در انجام اصلاحات مطلوب و ناکامی در الحاق به اتحادیۀ اروپا متهم کرده‌اند. دولت اما در دفاع از خود گفته این لیبرال‌ها خواهان حق تولیت بر دولت و جهت دادن به آن مطابق با افکارشان هستند، حتی اگر این افکار در تضاد با گرایش بدنۀ اجتماعی و محافظه‌کار حزب حاکم باشد.
دعوت دادستان کل ترکیه، صدرالدین صاریقایا در فوریه ۲۰۱۲ از هاکان فیدان، رییس اطلاعات این کشور برای ادای توضیحات در مورد سخنانش در دیدار با رهبران حزب کارگران کردستان ترکیه منجر به بحران غیرمنتظره بین حزب "عدالت و توسعه" و جماعت گولن شد. رجب طیب اردوغان این اقدام را حمله به خودش قلمداد کرد و قانونی از تصویب مجلس گذراند که بر مبنای آن بازخواست مسئولین اطلاعات باید با موافقت نخست وزیر صورت گیرد.
رابطۀ حزب حاکم با جماعت گولن پس از این بحران، دیگر به حالت سابق برنگشت. نویسندگان حامی جماعت موجی علیه دولت راه انداختند و اردوغان به اقتدارگرایی و دیکتاتوری متهم نمودند. با بیانیۀ چند هفته پیش دولت مبنی بر تعطیلی مراکز آموزشی ویژۀ متعلق به جماعت، تنش بین دولت و جماعت بالا گرفت، بحران تشدید شد و جنگ رسانه‌ای بی‌سابقه‌ای بین آنها در گرفت.
انتقادات جماعت به دولت
جماعت فتح الله گولن، یکی از گروههای نورس و پیرو مکتب فکری عالم مشهور سعید نورسی معروف به بدیع الزمان است. فتح الله کوگن، رهبر این گروه که ساکن ایالت پنسیلوانیای آمریکاست از نفوذ گسترده‌ای در داخل و خارج ترکیه برخوردار است. شهرت این جماعت مدیون فعالیتهای علمی، فرهنگی و مدارس پراکندۀ آن ها در تمام نقاط دنیاست. جماعت، جنبش گولن یا "جنبش خدمت" نیز نامیده میشود و بیشتر دوست دارد با این عنوان مطرح باشد.
بحران اخیر بین دولت و جماعت در وهلۀ اول به سرنوشت موسسات دروس ویژه که به آماده‌سازی دانشجویان برای قبولی در امتحانات سراسری ورود به داشگاه می‌پردازد برمی‌گردد، اما اکنون بحران از این عمیق‌تر شده و به اندیشۀ سیاسی و زمینه‌های فکری و نقش و رابطۀ جماعت با دیگر احزاب ربط پیدا کرده است.
تا اینجا مشخص شد که جماعت و دولت اتهامات و انتقاداتی متوجه یکدیگر کرده‌اند. بارزترین ایرادات جماعت به دولت عبارتند از:
۱. دولت اردوغان در سال‌های اخیر از مسیر اصلاح و تقویت دموکراسی خارج شده، نتوانسته قانون اساسی جدید برای کشور تهیه کند، بیشتر به سمت شرق گرایش پیدا کرده و از تلاش برای پیوستن به اتحادیۀ اروپا کاسته است.
۲. ایجاد مشکل در رابطه با اسراییل؛ که موجب دورشدن کشور از اردوگاه غرب و نزدیکی به ایران، روسیه و خاورمیانه شده است. دولت باید در اوضاع کنونی از تحریک تل آویو اجتنباب ورزد، زیرا به مصلحت ترکیه نیست و ضرورتی ندارد.
۳. اردوغان که از جریان نجم الدین اربکان جدا شده و اعلام کرده شعارهای توخالی آن را کنار گذاشته و آن ردا را از تن بیرون آورده به نظر می‌رسد دوباره همان ردا را پوشیده و واقعیت سیاست خارجی را نادیده می‌گیرد. ماجراجویی او در مصر و سوریه منجر به شکست ترکیه و از دست دادن دوستانش خواهد شد.
۴. جماعت گولن، سیاست باز در رابطه با کردهای ترکیه را تایید و از مصالحه حمایت کرده، اما در مورد عملکرد دولت اردوغان در این پرونده دارای ملاحظاتی است. از دیدگاه جماعت، دولت در مقابل حزب کارگران کردستان کوتاه آمده، درحالی‌که این حزب از مصالحه استفادۀ تبلیغاتی کرده و دایرۀ فعالیت خود را گسترش می‌دهد، بدون اینکه از زمین‌های ترکیه خارج شود یا سلاح بر زمین بگذارد.
۵. دولت اردوغان همدردی و حسن نیت بیش از حدی نسبت به ایران نشان داده است. هر چند خصومت با ایران، مناسب نیست، ولی باید نسبت به سیاستهای مذهبی، اهداف توسعه‌طلبانه و همچنین تلاش این کشور برای نفوذ در داخل ترکیه هوشیار باشد. بسیاری از حامیان ایران و پیروان مکتب فکری خمینی در حزب عدالت و توسعه و اطراف اردوغان وجود دارند و سایۀ آنها بر عملکرد دولت دیده میشود.
۶. دولت اردوغان جماعت را هدف قرار داده و تلاش می‌کند از طریق عزل عناصر آن از مسئولیت‌های مهم و تعطیل کردن موسسات دروس ویژه که یکی از مهم‌ترین فعالیتهای آموزشی و اقصادی جماعت است عرصه را بر آن تنگ کند. به نظر جماعت، اتهام تلاش برای کنترل مفاصل مهم دولت، باطل و بی‌اساس است، زیرا طبیعی است که جماعت به قصد خدمت به کشور نیروهای شایسته برای در اختیار گرفتن مناصب مهم معرفی کند.
۷. جماعت گولن، سد محکمی در مقابل حرکت‌های جدایی‌طلبانه و نفوذ ایران، به‌خصوص در مناطقی که کردها اکثریت‌اند بوده است. بنابراین حمله به جماعت به نفع کیست؟
پاسخ دولت به اتهامات
دولت و محافل نزدیک به آن در مقابل، به شرح زیر به اتهامات و انتقادات جماعت گولن پاسخ داده‌اند:
۱. جماعت گولن خواهان سهم در قدرت، بدون پذیرش مسئولیت و تبعات آن است. دولت نمی‌تواند قدرتی را که مردم ترکیه از طریق صندوق رای در اختیارش گذاشته، به کسانی واگذار کند که در انتخابات شرکت نکرده اند. مناصبی که جماعت می‌خواهد؛ مانند ریاست اطلاعات و دیگر مسئولیت‌های حساسی است و دولت در دولت در یک نظام دومرکراتیک مقبول نیست. اگر جماعت مایل است در ادارۀ کشور سهم بگیرد باید با تشکیل حزب سیاسی در انتخابات شرکت کند و رای به دست آورد.
۲. جماعت در ده سال اخیر، بهترین وضعیت را داشته استه نیروهای لاییک سعی می‌کردند آنان را در ردیف سازمان‌های تروریستی قرار دهند، ولی دولت اردوغان با تغییر قانون مبارزه با تروریسم مانع این کار شد. در نتیجه، اتهام سختگیری به جماعت بی‌پایه است، بلکه این اردوغان بود که مانع تعطیلی مدارس جماعت در روسیه شد و به پوتین هشدار داد که اقدماتی از این قبیل موجب کاهش روابط بازرگانی دو کشور خواهد شد.
۳. تصمیم تعطیلی موسسات آموزش ویژه، جماعت را هدف قرار نداده، بلکه جزیی از برنامۀ شامل اصلاح نظام آموزشی کنونی است که هزینه های اضافی آن بر دوش خانواده‌های دانشجویان سنگینی کرده است. استاد فتح الله گولن که پس از کودتای سال ۱۹۹۷ به ارتش پیشنهاد داد این مدارس و مراکز را تحویل بگیرند، چرا اکنون چنان از آن دفاع می‌کند که گویی مسالۀ مرگ و زندگی است؟
۴. تفکر این جماعت، عدم خروج بر "ولی امر" و "حکومت" است. استاد فتح الله گولن با راه انداختن ناوگان آزادی برای شکستن محاصزۀ غزه مخالفت کرد و گفت: "ابتدا باید با حکومت هماهنگ می‌شد"؛ منظور حکومت اسراییل بود. گولن بر اساس حدیثی از پیامبر اسلام در فوریه ۱۹۹۷ تصمیمات شورای امنیت ملی را لازم الاجرا دانستد: "اگر تصمیم صحیح بگیرند دو پاداش دارند و اگر اشتباه کنند یک پاداش". حال چرا تصمیم گرفته علیه حکومت خروج کند؟
۵. اقدام به حل نهایی مشکل کردها برای حال و آیندۀ ترکیه بسیار مهم است. شاید جماعت احساس می‌کند از بازی کنار گذاشته شده یا راه حل نظامی و امنیتی را بر سیاست و مذاکره ترجیح می‌دهد، ولی حمله به تلاش‌ها و سیاستهای دولت، رفتاری وطن‌دوستانه نیست، به‌خصوص اینکه گولن در بیانات خود از مصالحه حمایت کرده است.
۶. احزاب سیاسی از جماعتهای دینی که رهبران خود را تقدیس و از آن کورکورانه اطاعت می‌کنند شفاف‌تر و دموکرات‌تراند. منصفانه و عادلانه نیست که رییس دولت منتخب را به دیکتاتوری و اقتدارگرایی متهم کنند. نویسندگان جماعت، دولت را به فشار بر رسانه‌ها متهم کرده‌اند، درحالی‌که حتی رسانه‌های نزدیک به دولت نیز از سیاستهای آن انتقاد می‌کنند، برخلاف رسانه‌های وابسته به جماعت که امکان ندارد خبری یا مقاله‌ای در انتقاد از فعالیتهای جماعت یا رهبر آن منتشر کنند.
۷. اتهام دوستی با ایران صحت ندارد. اختلاف ایران و ترکیه در مورد انقلاب سوریه، بهترین دلیل است، درحالی‌که از آن سو، علامت سوال زیادی پیش روی رابطۀ جماعت با آمریکا دیده میشود. چرا فتح الله گولن، رهبر جماعت ساکن پنسیلوانیای آمریکاست و به وطن باز نمی‌گردد؟
پیامدهای چالش
در اوج انتقادات و اتهامات متقابل، نباید فراموش کنیم که اصل مشکل، در طبیعت روابط بین فرقه ها و دولت‌ها، نیاز احزاب سیاسی به حمایت جناح ها و نقش جماعت‌ها در حیات سیاسی کشور و محدودۀ فعالیت آنها نهفته است و تمام اختلافات حول این محور می‌چرخد. بدون بحث و بررسی این موضوع و توافق بر سر زمینۀ مورد التزام همه، چالش بین جماعت‌ها و دولت‌ها پایان نمی‌یابد.
نبرد رسانه‌ای کنونی جماعت گولن با دولت اردوغان احتمالا سایۀ خود را بر انتخابات شوراها در مارچ آینده خواهد انداخت. میزان آرای کنونی جماعت بین دو تا پنج درصد است، اما معلوم نیست که بتواند تمام اعضای خود را ملتزم به عدم حمایت از حزب عدالت و توسعه کند.
جماعت گولن همیشه مایل بوده خود را از اسلام سیاسی دور نگه دارد، به‌همین خاطر پیش از اردوغان با تورگوت اوزال و بولنت اجویت نیز ائتلاف می‌کرد. بزرگ‌ترین مشکل جماعت هم اکنون نبود رقیبی است که بتواند با آن ائتلاف کند. بنابر این به جای یک حزب واحد در سراسر ترکیه، مایل به حمایت از حزب جمهوریت خلق یا دیگر احزاب در حوزه‌های مختلف انتخابانی متناسب با اسامی کاندیداها شده است.
جماعت از رسانه‌های زیاد و متنوع، مانند کانال‌های تلویزیونی، روزنامه‌ها، مجلات و خبرگزاری برخوردار است و از این لحاظ قدرت رقابت با محبوبیت مردمی اردوغان و حزبش را دارد، اما از پیامدهای منفی این فضای متشنج در امان نخواهد بود، زیرا جماعت گولن که همیشه پرچمدار مدارا بوده برای اولین بار، با این زبان تند، به نبرد شدید با دولت منتخبی می رود که از حمایت نزدیک به ۵۰ درصد رای دهندگان برخوردار است.
منبع: الجزیره/ مترجم: عبدالسلام سلیمی
آشنایی با فرقه نصیریه
نصیریه را «انصاریه» و «علویه» نیز گویند و منسوب به ابن نصیر نامى هستند که در قرن پنجم از شیعه امامیه منشعب شدند و در غرب سوریه و جنوب شرقى ترکیه امروزى پراکنده اند؛ از شاخه تشیع افراطى (غالى) کوفه که تا دوران معاصر باقى مانده اند.
1. ریشه شناسى:
خود نصیریه این نام را مشتق از اسم نام پیشوایان ابن نصیر مى دانند. در متون اسلامى این نام قبل از تأسیس این فرقه در لاذقیه در قرن پنجم، در سوریه ثبت نشده است.
ادامه مطلب ...
سید قطب، طلایه دار بیداری اسلامی
سید قطب، طلایه دار بیداری اسلامی
یکی از چهره های کم نظیر
جهان اسلام که فریاد استکبار ستیزی و اسلام خواهی او فراتر از مرزرهای
جغرافیائی کشورش طنین انداز شد شهید سید قطب می باشد. با نگرشی کوتاه به
تاریخچه جهاد و مبارزه در بسیاری از کشورهای اسلامی مانند ایران،
افغانستان، پاکستان، مصر، ترکیه و... رگه های بسیار تاثیرگذاری از افکار و
نظریات سید قطب را بوضوح می توان مشاهده کرد.
جنبش اخوان المسلمین نگاهی از درون
در سال 1307 ه . ش ./ 1928 م . جنبش اخوان المسلمین توسط (شیخ حسن بن احمد بن عبدالرحمن البنا) معروف به (حسن البنا) در شهر اسماعیلیه مصر تشکیل شد. این نهضت به تاءثیر از اندیشه هاى سید جمال الدین و در پاسخ به انحطاط داخلى مسلمانان وسلطه بیگانگان بر کشورهاى اسلامى ، به ویژه بر کشور مصر پدید آمد.
گزارشى از فعالیّتهاى تبلیغى فتح الله گولن
آنچه در پیش رو دارید، گزارشى مختصر پیرامون فعالیّتهاى گسترده آموزشى ـ تربیتى مجموعهى فتح الله گولن در کشورهاى مختلف جهان است. این گزارش از مصاحبهى وى با یک روزنامه انگلیسى استخراج شده و تقدیم خوانندگان عزیز مىگردد.
مطالعهى این مختصر مىتواند در جهت آگاهى خوانندگان گرامى، دلسوزان نظام و مبلّغان ارجمند نسبت به فعالیّت بعضى از مؤسسات تبلیغاتى مؤثر باشد. امید آن که ما را براى تلاش گسترده و دردمندانه آماده سازد.
ارتش نقشبندی در عراق –تغییر ساختار فکری تصوف
ارتش نقشبندی در عراق –تغییر ساختار فکری تصوف
ترجمه:سایت گمبرون
مشهور است که عراق مهد تصوف اسلامی می باشد و جریانهای مختلف تصوف از آنجا ظهور کرده و به تمام نقاط جهان اسلام منتشر گرده اند
جنبش تصوف در طول تاریخ و بخصوص پس از حمله مغولها به عراق رو به ضعف گذاشت
جنبش گولن؛تصوف مدرن
همان گونه که نجم الدین اربکان، پدر اسلام سیاسی در ترکیه خوانده میشود، فتح الله گولن را هم به عنوان پدر اسلام اجتماعی در این کشور میخوانند. وی بنیان گذار و رهبر جنبش گولن است؛ جنبش دینی که دارای صدها مدرسه در ترکیه و صدها مدرسه دینی در خارج ترکیه - از جمهوریهای آسیای مرکزی و قفقاز گرفته تا روسیه و مغرب و اوگانداو کنیاو بالکان میباشد.
جریان هاى اسلامى در سودان
دکتر عبدالرحیم على محمد ابراهیم(زاد: 1945 م)، اندیشمند فروتن افریقایى، در روستاى کوچکى به نام «خندق» در شمال سودان، دیده به جهان گشود. در آغاز، در مدارس زادگاه خود به تحصیل پرداخت و وارد دانشگاه «خرطوم» شد. و پس از آن، به دانشگاه «ادمبرو» (ادمبرا) در اسکاتلند، عزیمت نمود و نزد مستشرق سرشناسى به نام «مُونت گُمرى وات» تلمذ کرد،
مودودی، حسن البنا و اخوان المسلمین
در بسیاری از نوشته ها به اشتباه مودودی را جزء اخوان المسلمین ذکر کرده اند یا تأکید شده که مودودی متأثر از اخوان المسلمین بود. به عنوان مثال علی اصغر حلبی، مودودی را در کنار سید قطب از پیروان نامدار اخوان می داند. در این خصوص باید گفت گرچه اخوان المسلمین و جماعت اسلامی مودودی در بیشتر افکار و اهداف شبیه به هم هستند، امام بنا مثل مودودی به خلافت معتقد است و اسلام را رسالتی کلی، عام، و جهانی می داند که وابسته به قومیت، زبان، سرزمین، و ملت، و بویژه زمان و مکان خاصی نیست.
تاریخچه دعوت سلفی
عد از حمله مغول در سال 617 و گشودن بغداد در سال 656 بسیاری از دانشمندان و بالتبع علومشان و کتابهایشان از شرق عالم اسلام به غرب آن در مصر و شام و آسیای صغیر منتقل گردید و شام و مصر از نظر سیاسی و فرهنگی آخرین پایگاه مقاومت اسلامی در برابر مغول گردید. در اواخر قرن هفتم و آغاز قرن هشتم هجری در شام در میان حنبلی مذهبان دانشمندی پا به عرصه فعالیت فکری و تبلیغی گذاشت
انشعابات اصلی سلفیّه در سطح جهانی در یک تقسیم‌بندی کلّی نحله سل
انشعابات اصلی سلفیّه در سطح جهانیدر یک تقسیم‌بندی کلّی نحله سلفیه به چهار گرایش عمده تقسیم شده‌اند
1ـ سلفیّه اصلی 2ـ سلفیّه معتدل 3ـ سلفیّه طرفدار آلبانی
4ـ سلفیّه سیاسی‌ـ‌جهادی ادامه مطلب ...
حکومت اخوان المسلمین بر جهان عرب
حکومت اخوان المسلمین بر جهان عرب
اخوان المسلمین به دنبال چیست؟
مجدی عبدالهادی
زمانی که حسن البنا، مرد مصری تباری که معلم مدرسه بود، سازمان اخوان المسلمین را در سال ۱۹۲۸ پایه گذاری کرد، احتمالا هیچ وقت گمان نمی کرد که ۸۰ سال بعد، سازمان او تا به این اندازه جهانی شود.